Niedawno poznaliśmy nowy projekt ustawy dotyczący systemu kaucyjnego od opakowań. System ten miałby objąć butelki plastikowe do pojemności 3 litrów, butelki szklane do 1,5 litra oraz puszki do 1 litra. Co prawda, pierwszy projekt systemu kaucyjnego nie obejmował w ogóle puszek, jednak ktoś poszedł po rozum do głowy. W końcu napoje sprzedawane w puszkach obejmą ok 30% rynku.
Na pewno trzeba podkreślić jeden, niezaprzeczalny fakt. Produkujemy ogromne ilości odpadów, zwłaszcza plastikowych. Nie jest to problem jedynie Polaków, lecz problem globalny. System kaucyjny ma nas zmotywować do tego, aby wszelkie odpady segregować. Systemy kaucyjne w innych krajach pozwalają odzyskać aż 80-90% surowców wtórnych. Skoro, można w ten sposób chronić środowisko, to czemu nie? No i wszystko fajnie, cel szczytny i wydawałoby się, że ten projekt to same plusy. Warto jednak spojrzeć na ten projekt nie tylko oczami aktywisty dbającego na każdym kroku o naszą planetę, ale również z punktu widzenia konsumenta oraz… przedsiębiorcy.
Co może pójść „nie tak”? Czy czeka nas znowu bałagan?
Co to wprowadzania różnych, ważnych projektów i ustaw mamy już pewne doświadczenie z obecną władzą i niestety nie są one pozytywne. Każdy z przedsiębiorców pamięta wprowadzony „Polski Ład”, gdzie księgowi wyrywali sobie resztki włosów z głowy, bo za zmianami i poprawkami nie nadążały same urzędy. Jeżeli nowy system kaucyjny będzie również wprowadzony byle jak, w sposób nieprzemyślany, nieuwzględniający interesów każdej ze stron to będziemy mieli powtórkę z bałaganu, który już widzieliśmy. Warto podkreślić, że system kaucyjny to nie jest coś, co zostanie wprowadzone na miesiąc czy rok. Wszelkie ustawy zostaną z nami na długo i zmienią one zachowanie zarówno konsumentów jak i przedsiębiorców.
A paragon za buteleczkę Pan ma?
Z punktu widzenia konsumenta, system kaucyjny będzie w miarę wygodny. Nie będzie wymogu posiadania paragonu, aby oddać puste opakowanie. Jedyna, uciążliwa niedogodność to fakt, że trzeba będzie zabrać zużyte opakowania ze sobą na zakupy. Co dalej? Tego jeszcze nie wiadomo. Zapewne, wielkopowierzchniowe sklepy zainwestują w automaty do odbioru odpadów natomiast mniejsze zapewne będą odbierać odpady „ręcznie” tak jak w przypadku butelek zwrotnych po piwie.
Gdzie składować odpady?
To jest chyba jeden z największych problemów w całym tym projekcie. Mam tutaj na myśli punkt widzenia przedsiębiorcy. O ile sklepy wielkopowierzchniowe jakoś sobie z tym poradzą (z naciskiem na słowo „jakoś”) o tyle sklepy małe będą miały poważny problem. System odbioru opakowań będzie obowiązkowy dla sklepów sprzedających napoje w opakowaniach z kaucją, których metraż wynosi powyżej 100m2. Pytanie, gdzie na odpady znaleźć miejsce? W sklepach o powierzchni 100 do 200m2 magazyny zwykle są niezwykle małe i ciasne. Czy przedsiębiorcy będą zmuszeni poszerzać swoje sklepy lub rezygnować z części sprzedażowej, aby zrobić miejsce na… śmieci? Niektórzy eksperci prognozują, że takie zmiany spowodują, że przedsiębiorcy będą potrzebowali nawet 30% powierzchni więcej w przypadku sklepów małych. A co z wymogami od Sanepidu? Przecież nie można przechowywać odpadów razem z żywnością. Czy to będzie oznaczać konieczność wybudowania lub wydzielenia specjalnej strefy, w dodatku na tak niewielkiej powierzchni? Dla małych sklepów będzie to czynnik obniżający zysk. Za najem powierzchni sprzedażowej w Warszawie, w niektórych lokalizacjach trzeba zapłacić ponad 100zł netto za m2. To nie są małe pieniądze.
Elastyczny poziom kaucji
W projekcie systemu kaucyjnego możemy przeczytać o dość dziwnym pomyśle. Otóż, poziom kaucji nie będzie stały i będzie ustalany w sposób dowolny. Co to oznacza? Nic więcej jak w sklepie X za to samo opakowanie otrzymasz niższą kaucję niż w sklepie Y. Chaos gwarantowany. Dodatkowo, możliwość ustalania dowolnej kaucji sprawi, że system kaucyjny stanie się elementem konkurencyjności. Jak to zwykle bywa, najbardziej finansowo oberwą małe sklepiki, bo w walce z dużymi sieciami nie będą miały szans.
Jak to wyjdzie w praktyce?
System kaucyjny ma zostać wprowadzony od 2023 roku. Na jego wdrożenie przedsiębiorcy będą mieli odpowiednią ilość czasu. Kształt samego projektu zapewne jeszcze będzie się zmieniał. Osobiście trzymam kciuki, aby poddany był szerokim konsultacjom, aby eksperci nie tylko od ochrony środowiska, ale i przedsiębiorcy, mieli realny wpływ na końcowy kształt systemu kaucyjnego.
Dodaj komentarz